Nie jesteś zalogowany na forum.
Glistnik jaskółcze ziele (Chelidonium majus L.)
Roślina lecznicza
Suszone ziele Herba Chelidonii
Historia
Glistnik stosowany jest od dawna w ziołolecznictwie europejskim i chińskim, a niedługo po introdukcji do Ameryki Północnej zaczął być wykorzystywany także przez Indian. Już w Starożytnej Grecji i Rzymie przypisywano mu najróżniejsze właściwości, m.in. używano go do zwalczania robaków przewodu pokarmowego. Gatunek opisany został m.in. przez Teofrasta z Eresos i Dioskurydesa. Później o glistniku pisała m.in. Hildegarda z Bingen, a także Paracelsus i Pierandrea Matthioli. W XVI w. zgodnie z nauką o sygnaturach glistnikiem z powodu żółtego koloru soku i kwiatów zaczęto leczyć żółtaczkę i choroby wątroby. W pierwszej połowie XIX w. odkrywać zaczęto alkaloidy zawarte w glistniku (w 1824 – chelidoninę, w 1839 – chelerytrynę). W lecznictwie ludowym ziele było szeroko wykorzystywane, zwłaszcza do leczenia zmian skórnych (brodawek, liszajów) oraz ran, leczono oczy oraz robaczycę u dzieci. Do celów leczniczych zbierano zwykle rosnące pospolicie rośliny dzikie, jednak w XX wieku zapotrzebowanie na surowiec zielarski spowodowało rozpowszechnienie upraw polowych tego gatunku. Glistnik uprawiany był w latach 40. XX w. w Niemczech, w latach 80. XX w. na Węgrzech. W Polsce uprawiano go od połowy lat 70. XX w. Do końca XX wieku zarówno ziele glistnika jak i wyizolowane z niego w stanie czystym alkaloidy miały duże znaczenie lecznicze i były często stosowane, zwłaszcza w gastroenterologii. Od przełomu XX i XXI wieku zaczęły się pojawiać doniesienia o szkodliwych skutkach leczenia za pomocą glistnika i zaczęło się wycofywanie preparatów z glistnikiem z lecznictwa.
Surowiec zielarski
Ziele glistnika (Chelidonii herba) – wysuszone, całe lub rozdrobnione nadziemne części rośliny zebrane w czasie kwitnienia oraz korzeń glistnika (Chelidonii radix), stosowane zwykle w postaci wyciągu. Ziele glistnika powinno zawierać powyżej 0,6% sumy alkaloidów w przeliczeniu na chelidoninę.
Zbiór i suszenie
Ziele (młode pędy) zbierać najlepiej w okresie kwitnienia w maju i czerwcu. Suszyć w podwyższonej temperaturze ok. 30 °C lub nawet do 60 °C. Korzenie wykopuje się jesienią lub wczesną wiosną i suszy w temperaturze ok. 60 °C. Surowiec przechowywać należy w szczelnym zamknięciu chroniąc przed wilgocią. By zebrać 1 kg suszu trzeba wysuszyć ok. 6 kg świeżego ziela i korzeni
.
Działanie
Działanie ziela glistnika jest wypadkową reakcji na szereg zawartych w nim alkaloidów, oddziałujących na białka, w tym receptorowe. Najsilniejsze działanie wiąże się z rozkurczaniem mięśni gładkich (układu pokarmowego, dróg żółciowych, moczowodów, dróg rodnych). Rozmaite wtórne metabolity (np. chelerytryna i sangwinaryna), zawarte zwłaszcza w nadziemnych organach glistnika, mają potwierdzone działanie przeciwwirusowe, bakteriobójcze (szczególnie na bakterie Gram-dodatnie, np. gronkowce), pierwotniakobójcze, grzybobójcze. Sangwinaryna jest przy tym inhibitorem acetylocholinoesterazy, a chelerytryna powoduje u ludzi porażenie ośrodkowe i podrażnia błony śluzowe. Chelidonina działa podobnie na ośrodkowy układ nerwowy jak morfina, ale znacznie słabiej[ (nie powoduje euforii). Jest także trucizną mitotyczną (hamuje podziały komórek). Ziele działa także przeciwalergicznie. Sok mleczny z glistnika używany jest w lecznictwie ludowym jako lek skutecznie usuwający brodawki (kurzajki) na skórze. Glistnik uważany jest za najbardziej skuteczny naturalny lek przeciwko brodawkom. Mechanizm działania polega na blokowaniu podziałów mitotycznych komórek w obrębie zmiany skórnej oraz ograniczaniu replikacji wirusa brodawczaka ludzkiego. Badano także skuteczność działania alkaloidów zawartych w glistniku w zwalczaniu wirusa HIV. Opisywane czasem działanie przeciwnowotworowe, wiązane jest z pojedynczymi przypadkami, co nie pozwala na zakwalifikowanie glistnika jako leku onkologicznego. Z drugiej strony preparaty z glistnika badane na myszach wykazują pewne działania użyteczne w leczeniu onkologicznym, a alkaloidy glistnika okazały się główną substancją czynną w używanym w kuracjach antynowotworowych preparacie o nazwie „Ukrain”, mającym wykazywać działanie przeciwnowotworowe (indukcję apoptozy komórek nowotworowych). Brak danych czy lek działa kompleksowo, czy odpowiadają za jego działanie określone składniki (zawiera bardzo różne alkaloidy i lek cytostatyczny Thiotepa). Stosowanie tego leku jest odradzane przez towarzystwa onkologiczne.
Większość korzystnych efektów stosowania glistnika wykorzystywanych w tradycyjnej medycynie ludowej została potwierdzona metodami naukowymi, jednak błędne okazało się przypisywanie mu działania moczopędnego, przeciwkaszlowego i regenerującego oczy. Zaobserwowano natomiast nieznane wcześniej działanie antyosteoporetyczne, neuroochronne i radioochronne.
Leki i dawkowanie
Ze względu na własności toksyczne leczenie tą rośliną może być przeprowadzane tylko za wiedzą i pod kontrolą lekarza. Dopuszcza się stosowanie maksymalnie w dziennej dawce 12–30 mg alkaloidów tj. 2–5 g suchego ziela. Suche ziele glistnika wchodzi w skład mieszanki ziołowej "Cholagoga II", a wyciągi z ziela zawarte są w preparatach "Gastrochol", "Azarina", wyciąg płynny jest też jednym ze składników leków "Chelicur", "Cholagogum N Nattermann"[54] oraz syropu sosnowego "Sirupus Pini compositus". Alkaloidy glistnika zawarte są także w tabletkach i kapsułkach "Chelidonina" i "Cholagogum". W celu sporządzenia odwaru z glistnika pół łyżki stołowej ziela zalewa się letnią wodą i lekko ogrzewa na parze przez 30 minut. Po ostudzeniu i przecedzeniu pije się 3 razy dziennie 1-2 łyżki w celu uśmierzenia bóli jelitowych i przy bolesnym miesiączkowaniu. W przypadku gotowych mieszanek ziołowych ("Cholagoga II") zalewa się wodą i zagotowuje 1 łyżkę stołową ziół i pije 2–3 razy dziennie szklankę odwaru. Przy leczeniu kurzajek kilka razy dziennie należy dotknąć sokiem mlecznym brodawki, uważając by nie poplamić zdrowej skóry. Uważać należy na to, by sok ten nie dostał się do oczu, ponieważ powoduje silne pieczenie. Okłady z sokiem mlecznym są pomocne w leczeniu grzybic skóry i trudno gojących się ran. Na skaleczenia przykłada się zgniecione liście.
Przeciwwskazania
Leki z glistnikiem nie mogą być stosowane pod koniec ciąży (pobudzają skurcze macicy), w chorobie wrzodowej, przy jaskrze i ostrych nieżytach przewodu pokarmowego. Przy dłuższym stosowaniu alkaloidów glistnika istnieje zagrożenie spowodowania jaskry. Od końca XX wieku pojawiać się zaczęły doniesienia o ostrych uszkodzeniach wątroby u pacjentów leczonych preparatami z glistnika. Uszkodzenia te następowały niezależnie od wielkości dawek przyjmowanych przez pacjentów (według niektórych źródeł problem pojawia się przy dłużej trwających kuracjach). Badania laboratoryjne potwierdziły dużą wrażliwość ludzkich hepatocytów na alkaloidy zawarte w glistniku. W efekcie preparaty z glistnika wycofywane są współcześnie z lecznictwa. W ocenie Europejskiej Agencji Medycznej z 2010 korzyści płynące ze stosowania preparatów glistnika nie równoważą ryzyka związanego z zagrożeniem dla zdrowia pacjentów.
Weterynaria
W lecznictwie ludowym zwierząt za pomocą naparów z glistnika leczono spuchnięte wymiona krów oraz usuwano pasożyty wewnętrzne u świń.
Homeopatia
Glistnik wykorzystywany jest do wytwarzania preparatów homeopatycznych stosowanych w celu regulacji pracy wątroby i dróg żółciowych ("Chelidonium Compose"), w stanach zapalnych i innych chorobach dróg żółciowych oraz wątroby ("Chelidonium-Homaccord").
Roślina ozdobna
Rośliny typowe występują w ogrodach i parkach często jako chwasty. Odmiany ozdobne o kwiatach pełnych lub silnie wcinanych liściach i płatkach bywają uprawniane. Ze względu na jasnozieloną barwę i jaskrawe kwiaty zalecane są do sadzenia na tle ciemnych, rzadko rosnących krzewów i iglaków.
Inne zastosowania
Dym powstający ze spalonej rośliny ma własności owadobójcze. Suche ziele palono m.in. na Podlasiu by wytępić muchy w domostwach.
Ziarno pszenicy moczone w soku glistnika służyło jako pułapka na ryby i ptaki.
Roślina wykorzystywana jest jako naturalny pestycyd w Chinach
Offline
https://www.medonet.pl/zdrowie,glistnik … 26882.html
Glistnik jaskółcze ziele – zastosowanie
Glistnik jaskółcze ziele to rosnący pospolicie w całej Polsce chwast. Mało kto wie, że roślina ta wykazuje liczne właściwości lecznicze, które w medycynie naturalnej wykorzystuje się od wieków. Glistnik jaskółcze ziele znalazł zastosowanie już w starożytnej Grecji. W lecznictwie ludowym wielu krajów uważa się, że sok mleczny wyciekający po złamaniu rośliny to sprawdzony sposób na usunięcie kurzajek. Wykazano też, że glistnik działa przeciwbólowo, obniża ciśnienie krwi i zwalnia akcję serca. Z kolei napar z młodych liści działa żółciopędnie i reguluje czynności przewodu pokarmowego. Ze wstępnych badań wynika także, że wyciągi alkoholowe z tego zioła wykazują aktywność przeciwnowotworową.
Glistnik jaskółcze ziele – maść
Sok z glistnika ma właściwości wiruso– i bakteriobójcze i jest wykorzystywany w leczeniu kurzajek i innych brodawek, wywołanych m.in. przez wirus brodawczaka ludzkiego (HPV). W aptece oraz sklepach zielarskich można zakupić go w postaci maści. Maść ma lekko żółtawą konsystencję o intensywnym, ziemnym zapachu. Jest tłusta, dzięki czemu stanowi doskonały filtr ochronny w miejscach, które pokryte są kurzajkami.
Zioło to działa przeciwalergicznie, a także – jak wykazały doświadczenia na zwierzętach – zmniejsza lub znosi wstrząs anafilaktyczny i histaminowy. Współczesna fitoterapia zaleca, aby sokiem przez kilka dni smarować kurzajkę. Niekiedy potrzeba na to więcej czasu, ale podobno – prędzej czy później – kurzajka zniknie. Jaskółcze ziele należy stosować bardzo ostrożnie. Zatarcie oczu sokiem z łodygi może być przyczyną poważnych dolegliwości. Grzybobójcze właściwości glistnika wykorzystywane są zewnętrznie, w leczeniu zakażeń skóry Candida Albicans i innymi grzybami.
Offline
Offline